Miladi takvime göre 12 Şubat Çin’de yılbaşı, At yılı bitiyor ve muhteşem Ejderha yılı başlıyor. Çinde nüfusun yarısına yakın bir kısmının yer değiştirdiği bu yeni yıl öncesi zaman, ihracat firmaları için de hayli stresli bir dönemdir.

Aralık ayının başında Yemenli ayrılıkçı gurup olan husiler, Kızıl denizi ile Aden Körfezi arasında kalan, genişliği 10 km ye kadar daralan geçidi kullanarak seyahat eden ve İsrail uğrağı olan ticari gemileri hedef alacağını açıkladı. Maersk, MSC, Cosco gibi uluslararası çalışan büyük armatör şirketleri gemilerinin hedef alındığını açıklamaları sonrası, kızıl deniz geçişinin mal ve can güvenliği açısından riskli olduğunu bildirip, ümit burnundan dolaşacaklarını açıkladılar.

An itibarı ile Hapag Loyd ile istanbul Ambarli limanından 25 Aralık 2023 tarihinde yüklenen bir konteynerin Nhava Sheva varışı 10 Mart 2024 gözükmekte. Bir deniz yolu taşıyıcısı TİO “Kriz döneminde bu gibi sapmalar gayet normal” diyerek müşterilerine açıklama yapabilir. Siz bir ithalatçı olun, nakliyeciniz size bilgi veriyor. “An itibarı ile Ambarli Delhi yüklemesi için yol sürei 45-75 gün arası” diyor. Şeytan azapta; peki kriz sona ererse yol süresi ne olur; 20 gün. Benim aklıma gelen çözüm, şu anda Çinli ihracatçılar hariç herkesin aklında. “Biraz bekleyelim illaki bu kriz geçer.” Kriz 30 gün daha devam etse bile bugün 76 günde gideceğini bilmediğim den daha iyidir.

En yakın yolu kesilmiş olan armatör de kriz bitince 1 günde gidebileceğim yol için şimdiden 30-40 günlük ekstra masrafı ve yolu kabul etmeli miyim sorusuna cevap arayıp, bulamıyor.
Yakın zamanda Zim line ile Ambarlı’dan Çin Dalian’a yüklenemiş bir konteyner, Singapur limanındaki aşırı yoğunluğu beklemeden aktarma için Kore’nin Pusan limanını burnunu çevirdi, ama evdeki hesap çarşıya uymadı ve Pusan’daki yoğunluktan dolayı gemi rotasını tekrar Singapur’a döndürdü. Freight forwarderlar bilirler, Pusan; Çin’in Dalian limanına çok yakın bir noktadadır. Geminin neden Dalian’a veya daha yakın herhangi bir Çin limanına uğramak yerine Singapura döndüğünü anlamak olayın yarısı. Gemiler sırtlarında on binlerce konteyner ile liman arıyor, Çinli ihracatçı malını sevk edecek gemi bulmakta zorlanıyor. Kavimler göçü öncesi malların çıkartman isteyen Çinli ihracatçılar kara kara düşünüyor.

Bir de yan gelir var, Mısır ülke gelirinin ciddi bir kısmını Süveyş kanalı geçişinden elde etmekte. Asya Akdeniz Avrupa hattı da bu geliri besleyen en büyük trafik. Ve maalesef Mısır açısından işler iyi gitmemekte.

Lakin yolu hiçbir şekilde Kızıl denizden geçmeyen ABD ve Ümit burnundan dolaşsa bile yol süresi yüzde on beş kadar uzayan İngiltere olayı askeri yöntemler ile çözmeye karar veriyor.

Çin’in sürpriz bir yılbaşı hediyesi aldığı kesin ama piyango kime çıkar bence 20 şubata kadar görürüz.